Tam Otomatik, Yarım Otomatik… ve Şimdi “Çeyrek Otomatik” Devri

Geçtiğimiz günlerde Güney Kore Otomotiv devi Hyundai’nin debriyajsız düz vitesli aracı Venue’yu piyasaya süreceği Britanya merkezli haftalık otomobil dergisi Autocar’ın Hindistan baskısında dile getirildi. Habere göre alışkın olduğumuz düz vitesli araçlardaki gibi vites kolu olan ama pedallara baktığınızda sadece fren ve gaz pedalı bulunan otomobil, Hindistan pazarında 1 litrelik T-GDI motoruyla uyumlu olarak satışa sunulacak. Akıllı Düz Şanzıman (Intelligent Manuel Transmission – iMT) olarak adlandırılan bu sistem ile siz vites değiştirme durumunda olduğunuzda bir yazılım hidrolik aktüatöre sinyal gönderip debriyajı devreye sokuyor.

Tabi bu haberin acayip bir yenilikmiş gibi haberleştirildiğine bakmayın. Paradan kısmak için bin takla atan Otomotiv devlerinin her zamanki pazarlama yöntemlerinden birisi.
Daha çok motosikletlerde gördüğümüz ilkel CVT şanzımanı saymazsak yarı otomatik şanzımanların icadına kadar piyasaya tam otomatik şanzımanlar hakimdi. Otomatik şanzıman ise hem üreticiler hem de kullanıcılar için ciddi bir maliyet demekti. Yıllar geçtikçe otomatik viteslere olan rağbet arttıkça, bir bakıma kadın sürücülerin artması da buna bağlanabilir, üreticiler ucuz otomatik vites yapmanın yollarını aradılar. Yarı otomatik vites dediğimiz, otomatikleştirilmiş düz vitesler böyle ortaya çıktı. Yarı otomatik şanzımanda sizin yerinize debriyaja basan ve vitesi değiştiren hidrolik aktüatörler bulunur.

İşte bu yarı otomatik şanzıman sistemlerinden vitesi değiştiren aktüatörü de çıkarmışlar geriye sadece debriyaja basan aktüatör kalmış. Adına da Akıllı düz şanzıman demişler. Ama aslında adı Çeyrek-Otomatik Şanzıman olsa daha iyiymiş.

Şanzıman sistemlerinin evrimine kaldığımız yerden devam edelim. Yarı Otomatik Vites sistemleri ucuz olduğundan tercih edilse de kullanıcılar manuele göre vites değiştirirken daha çok sallantı olmasından ve debriyaj baskı balatasının daha çok eskimesinden şikâyette bulunmaya başladı. Birçoğunun yokuşta kalkışlarda geriye kaçırması da cabasıydı. Derken Çift kavramalı otomatik şanzımanlar çıktı da bu tip şikayetlerin önüne geçebildiler. Yakıt ekonomisi açısından tercih edilmeyen tam otomatik vitesler de günden güne yapılan iyileştirmeler ile yakıt açısından oldukça ekonomik hale geldiler. Üst segment otomobil pazarında şu an çift kavramalı yarı otomatik şanzımanlar ile yeni nesil tam otomatik şanzımanlar yarış halinde. Bu segmentte düz vitesli araba bulmak nerdeyse imkansız.
Neyse ki elektrikli arabalar her geçen gün sayı olarak artmaya devam ediyor. Elektrikli araçların en büyük avantajlarından birisi herhangi bir şanzımana ihtiyaç duymamalarıdır. Yani yakın gelecekte hangi şanzımanı almalıyım derdinden kurtulmuş olacağız. Tabi elektrikli arabaların da başka dertleri yok değil. Elektrikli arabaları da bir sonraki yazımıza bırakalım.
Sadece şanzıman konusunda değil üreticilerin afili kısaltmalarla adlandırdıkları her türlü yeniliğe ilk başta şüpheyle yaklaşmakta fayda var. Sanki süper bir yenilikmiş gibi sunulan şeyler Servis ya da sanayi yollarını aşındırmanızla ya da cebinizdeki kocaman bir delikle sonuçlanabilir. Ama siz siz olun otomatik vites kadın işidir diyenlere kanıp otomatik vites konforundan da vazgeçmeyin. Otomatik vites konfordur, medeniyettir.

Debriyaja basmaktan isyan eden sol ayağınızı dinlemenin vakti geldi. Aklınızdaki modelin otomatik vitesli olanının fiyatını merak mı ettiniz? Haydin Otoendekse o zaman. Otoendeks piyasadaki bütün ilanları sizin için tarar ve istediğiniz modelin ortalama piyasa fiyatını size sunar. Hem de saniyeler içinde.

Baskı balatanızın bitmediği, sol ayağınızın ağrımadığı günler dileriz efenim.

Kadir Usta